Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor

Tьrkiye'ye dцnьюьmьn цnemli olaylarэndan bir tanesi de bu цzel orkestralarэ kurmuю olmam diye dьюьnьyorum. Orada doрdum. Юeflik ve hocalэрa yцnelerek bu durumu yenmeyi baюardэm. Эnюallah dьzelir. Kendimi юefliрe ve hocalэрa adamasaydэm bunun sonu kцtь olabilirdi. Radyo yeni зэkmэюtэ o zaman, biz de almэюtэk, юarkэlar dinleyip ezberliyordum. Ama mesafe kэsaydэ ve en sevdiрim юarkэlarэ sцyleyemeden eve dцnьyordum. Ama o zaman Karadeniz Oda Orkestrasэ olarak kuruldu. "Hani юarkэ"" diye sordum. Цrneрin Зaykovski benim vazgeзemeyeceрim bir bestecidir. Эstanbul, Romanya ve Kiev'de Зaykovski Mьzik Akademisi'nde eрitimler aldэm. Mьziksiz bir yaюam dьюьnemiyorum. MAALESEF KEMANI BIRAKMAK ZORUNDA KALDIMOrkestra yцnetmek, mьzik yapmak, sahnede olmak size kendinizi nasэl hissettiriyor"Эcracэlэk baюka bir юey, юeflik baюka bir юey. Hollanda'da da 5 sene Frysk Orkestrasэ'nэn baюkemancэlэрэnэ ьstlendim, Milano'da birinci kemancэlэk yaptэm. Buna цncьlьk etmekten kэvanз duyuyorum. Bunlarэ yaparken motivasyonunuz neydi"Yьksek okulu Almanya'da bitirdim. Bunlarэ mьziksiz dьюьnebiliyor musunuz" Mьzik insanэn vazgeзemeyeceрi, doрasэnda olan ve tabiatta bulunan bir olay. Kэsa bir sьre цnce Nihat Bey'in цlьm yэldцnьmьnden цtьrь onun hatэrasэna verilen konsere davet edildim, seyirciler arasэndaydэm. . Hiз unutmuyorum babam da onlara "Ben Cumhuriyet hafэzэyэm, siz anlamazsэnэz, iюime karэюmayэn" diye cevap vermiю. Koskoca bir toplumun bцyle bir boюluрu nasэl olabilir diye dьюьndьm ve orkestralar kurmaya baюladэm. O an neler dьюьndьnьz"Kemanэ зalamaz hale geldiрimde tabii зok ьzьldьm, kahroldum. . Bir gьn gelip ellerimizi kontrol ettiler. Зok юaюэrmэюtэm, meрer baюarэlэymэюэm kemanda ve piyanoda. Ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi seviyorum ve deрerli buluyorum. Okul Эstanbul'daydэ. Japonya'dan Avrupa'ya kadar birзok konserler verdik. Bir usta olarak genз sanatзэlara neler sцylemek istersiniz"Mutlaka bir enstrьman зalmalэlar. Saim Akзэl. Mecburen keman црrenmeye baюladэm. Bu alanda sanatзэ yetiюtiren bir eрitimci aynэ zamanda. Bence her kьзьk зocuk mьzikle ilgilenmeli, en az bir enstrьman црrenmeli. Юefliрin de ayrэ gьзlьkleri var fakat bazэ kimseler bir enstrьmanэ hakkэyla solist olacak nitelikte beceremediрi iзin genelde юefliрe dцnьyor. Okul da beni layэk gцrdь, tцren yapэlmэюtэ. Fakat ben tekrar dilekзe verdim ve kesin olarak yurda dцndьm. . Babam bir gьn gazetede konservatuvar ilanэnэ gцrmью. HER ЮEYЭ BIRAKIP YURDA DЦNMEYЭ TERCЭH ETTЭMBorusan ve Tekfen gibi orkestralarэ, birзok ьniversitede de зeюitli mьzik topluluklarэ kurdunuz. Elbette зok bьyьk ьzьntь yaюadэm. Bu plak o yэl Hollanda'da en зok satэlan plak oldu. Ne gelen oldu ne de giden. Цrneрin bakkala giderken. Hatta sahneye de davet edip bir parзayэ yцnetmemi istediler ben de Nihavend Longa'yэ yцnettim. Elimden geldiрi kadar da icra etmeye зalэюэyorum. Babamэn bu tutumu sayesinde konservatuvar sэnavэna gцtьrdьler beni. ЬLKE SORUNLARIYLA ЭLGЭLENMEK HERKESЭN GЦREVЭ65 yэlэ geride bэraktэnэz mьzikal yolculuрunuzda. 19 Mayэs Genзlik Orkestrasэ'nэ, Niюantaюэ Ьniversitesi Orkestrasэ'nэ ve Mьlkiyeliler Birliрi Topluluрu'nu da yine ben kurdum. Babama mektup yazdэm, gelin beni alэn, burasэ yanlэю okul diye. Bu dцnemlerde oda orkestralarэyla da зok зalэюtэm ve bir hayli turneler yaptэk. Юimdi de Эsrail-Filistin. 1981 yэlэnda Hollanda'da baю kemancэ iken yurda dцnmeye karar verdim. Evde yaюlэ bir anneanne vardэ, Ayюe Nine. Bu ьzьntьmь hocalэрa kendimi vererek ve юeflik yaparak unutmaya зalэюtэm. O zaman Borusan Oda Orkestrasэ olarak kurdum. Onlarla iftihar ediyorum. SAVAЮLAR ЭNSANLIРA HЭЗ YAKIЮMIYORNasэlsэnэz, юu ara hayata ve gьndeme dair neler dьюьnьyorsunuz"Yaюamaya devam ediyorum ama dьnyanэn юu an iзinde bulunduрu durum elbette hoю deрil. Ben Barok, klasik ve romantik mьziрi severim. Ben bunlardan olmadэm зьnkь baю kemancэ ve solist olarak bir hayli gцrevde bulundum, maalesef uzun seneler цnce sol elimde yaюadэрэm bir saрlэk sorunundan dolayэ kemanэ зalamaz hale geldim ve bэrakmak zorunda kaldэm. Bunlardan en цnemlisi Haliз Ьniversitesi'nde kurduрum oda orkestrasэdэr. Konservatuvardan 9 sene sonra mezun oldum. Эnsanlar bu yьzyэlda neden hвlв birbirlerini цldьrьyor anlamak gerзekten gьз. Kitap ve gazete okumayэ da. Bakэn mьziрin зeюitleri olabilir. Beю yэlэn sonunda da Tekfen Filarmoni Orkestrasэ'nэ kurdum. Kцln Devlet Yьksek Mьzik Okulu'nda eрitimimi tamamladэm. HER ЗOCUK BЭR ENSTRЬMAN ЦРRENMELЭMьzik iyileюtirir sцzьne katэlэyor musunuz" Siz hangi mьzisyenleri ve mьzik tarzlarэnэ seviyorsunuz"Evet katэlэyorum зьnkь mьzik insanэn ruhunu okюayan ve zenginleюtiren bir юey. Юцyle bir dцnьp baktэрэnэzda ne geзiyor aklэnэzdan"Yetiюtirdiрim црrenciler ve onlarla verdiрim konserler geliyor aklэma. O da kabul etti. Dцndьkten sonra Tьrkiye'de oda ve цzel orkestralarэn olmadэрэnэ fark ettim. . Bu nedenle her aileye tavsiye ediyorum зocuklarэna bir enstrьman зalmayэ црretmelerini. Babamэn beni bu okula gцndereceрini duyanlar babama "Yahu sen hafэzsэn, oрlunu nasэl юarkэcэ okuluna gцnderirsin"" demiюler. Savaюlar, зatэюmalar; insanlэрa hiз yakэюmэyor. . Biz de kendisiyle hocasэ olduрu Haliз Ьniversitesi'nde bir araya gelerek keyifli bir sцyleюi gerзekleюtirdik. Ьlkenin problemleri ve sorunlarэndan uzak kalmamayэ tercih ediyorum. Ьniversitelerde de orkestralar kurdum. Babama зok minnettarэm mekвnэ cennet olsun, onun sayesinde buralara geldim. Elinizdeki sorunun ardэndan yэllarca зaldэрэnэz kemanэ bэraktэnэz. Bazэ yazэlarэm da gazetelerde yayэnlandэ. Црrenmenin sonu yok, ayrэca bir senfoniyi yцnetirken duyulan haz da зok bambaюka bir юey. Ben de tutturdum юarkэcэ olacaрэm diye. Зьnkь Hollanda'da зok iyi durumdaydэm. Borusan bunlardan biridir. Эki sene sonra bir iю insanэ okula bir keman hediye etti, "Bunu sizin takdir edeceрiniz bir црrenciye hediye olarak verin" diye. Kesin dцnью kararэ aldэm fakat o yэl bir de Hollanda'da 13 parзadan oluюan bir 'long play' plak зэkardэm. Orkestra юefliрi yaptэрэm iзin de bu bestecilerin eserlerini de sэk sэk yцnetiyorum. Siz bir mьzik aleti зalmayэ parayla satэn alamazsэnэz. "Ne юarkэsэ" diye sordu Ekrem Hoca, "Burada юarkэ falan yok. Tiyatroda, operada, sinemada. Ertesi gьn Vatan, TAN ve Cumhuriyet gazetelerinde resmimi basmэюlardэ. Bu nedenle ne зalarlarsa зalsэnlar, hangi tьr mьzik yaparlarsa yapsэnlar; onda ileriye gitmeye ve baюarэlэ olmaya odaklanmalэlar. Эntihara kadar gidebilirdim. Юeflik цyle "Црrendim bitti tamam ben юef oldum" diyebileceрiniz bir alan deрil. Hatta orkestradan ayrэlma dilekзemi verdiрim zaman orkestranэn genel mьdьrь dilekзemi yэrttэ, "Юaka yapэyorsun" dedi. O rahatsэz oluyordu. Зьnkь o zaman kendilerini tatmin, dinleyicilerini de memnun ederler. Babam kцyьn hafэzэydэ, ben hafэz oрluyum. Mutluluktan uзuyordum, Ahmet Ьstьn gibi biri olacaрэm diye dьюьnьyordum. Цnce baю kemancэ ve solist olarak yetiюtiriyor kendini, ardэndan da orkestra юefliрine yцneliyor. Bьtьn tьrlere saygэm var. Ben de yollarda юarkэ sцylьyordum. Mьziрin diрer dallarэna negatif bir aзэdan bakmam. Bunun son bulmasэnэ istiyorum. Japonya'dan Eski Sovyetler Birliрi Cumhuriyetlerine, Avrupa'dan Amerika'ya kadar dьnyanэn dцrt bir yanэnda solist ve baю kemancэ olarak konserler vermiю, orkestralar yцnetmiю usta bir isim Prof. Mьzisyen olmasaydэm o bьyьk bestecileri nasэl tanэrdэm" Usta mьzisyenlerden sonra doрmuю olmayэ цnemli bir юans olarak gцrьyorum. Hafэz babasэnэn gazetede gцrdьрь konservatuvar okulu ilanэyla baюlayan mьzik yolculuрunda 65 yэlэ geride bэraktэ. Зьnkь dikkat ederseniz her юeyde mьzik vardэr. Bu orkestrayэ 20 yэl yцnettim. Bu orkestrada 23 ьlkeden sanatзэlar yer alэyordu. Biz de sanatзэlar olarak bundan зok etkileniyoruz ama elimizden bir юey gelmiyor. BABAMA MЭNNETTARIMЗocukluрunuzda mьziрe olan ilginiz nasэldэ"Эlkokulu Biga'nэn Dimetoka kцyьnde okudum. Yetiюtirdiрim црrenciler bugьn dьnyanэn dцrt kэtasэnda. Beni onun yanэna verdiler. Mьziрe ve hayatэna dair konuюtuk. Ekrem Zeki Ьn, keman црretmeniydi okulda. Bunlarsэz yapamam. Ancak bageti alэp eline sahneye зэkmakla olmuyor юeflik. Baюэmdan kaynar sular dцkьldь o an. Bana "Sen kemana" dediler. . Almanya'da Bodensee Senfoni Orkestrasэ'nэ baюkemancэlэрэnэ yaptэm. 20 binden fazla kiюi цldь ve bunlarэn da bьyьk bir kэsmэ kadэnlar ve зocuklar. Enstrьman црrenmek зaba ister. Kьзьkken sesim gьzeldi, юarkэ sцylerdim. Geldiрi noktada yetiюtirdiрi yьzlerce sanat црrencisi, verdiрi yьzlerce konserin derin hazzэ ve bu alana sunduрu katkэlarэn tarifsiz gururunu yaюэyor. Verdiрim konserler dэюэnda yazэ yazmayэ da зok seviyorum. MЬZЭK YAЮAMIN TA KENDЭSЭMьzik sizin iзin ne demek"Mьzik bana gцre yaюamэn ta kendisi. Bu nedenle mьzisyen olduрuma юьkrediyorum. Kendi sahasэnda baюarэlэ olmuю herkesi takdir ederim. . Babam beni okula bэraktэ ve gitti. Burasэ klasik mьzik okulu" dedi. Dьюьnmeyi, felsefeyi ve edebiyatэ зok seviyorum. Эstanbul Belediye Konservatuvarэ yatэlэ kэsmэnэ kazandэm. Bu orkestra ile de birзok konser verdik, ьniversitenin kutlama tцrenlerinde зaldэk fakat araya pandemi girdi ve birзok юey aksadэ. Dьюьnьn 50 sene keman зalmэюsэnэz, kemanэ o kadar зok seviyorsunuz ama bir gьn зalamaz hale geliyorsunuz. 5 yэl yцnettim ve 4 tane de tanэnmэю sanatзэlarэmэzэn solist olarak katэldэрэ CD зэkardэm. Bana gцsterip "Bak sana gцre юarkэcэ okulu varmэю" dedi. Tьrk bestecilerimizden de Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin ve Cemal Reюit Rey benim iзin зok цnemliler. Зьnkь herkesin gцrevidir ьlke sorunlarэyla ilgilenmek. . Beni зok etkiledi. . Dr. Ben de зocukluk aklэyla bakkaldan en цnemli alacaрэmэ юeyi bilerek unutuyordum, sonra tekrar bakkala gцnderiliyordum ve yolda geri kalan юeyleri sцylьyordum. Ьnь ve katэlэmcэlarэ Karadeniz dэюэna da yayэlэnca Nihat Bey'e "Bunun adэ Tekfen Filarmoni Orkestrasэ" olsun dedim. Onlara ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi dinlemelerini, anlamaya ve црrenmeye зalэюmalarэnэ tavsiye ederim.

Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor

Юцyle bir dцnьp baktэрэnэzda ne geзiyor aklэnэzdan"Yetiюtirdiрim црrenciler ve onlarla verdiрim konserler geliyor aklэma. Savaюlar, зatэюmalar; insanlэрa hiз yakэюmэyor. Kendimi юefliрe ve hocalэрa adamasaydэm bunun sonu kцtь olabilirdi. Mьzisyen olmasaydэm o bьyьk bestecileri nasэl tanэrdэm" Usta mьzisyenlerden sonra doрmuю olmayэ цnemli bir юans olarak gцrьyorum. Mecburen keman црrenmeye baюladэm. Ben de yollarda юarkэ sцylьyordum. Ne gelen oldu ne de giden. Hollanda'da da 5 sene Frysk Orkestrasэ'nэn baюkemancэlэрэnэ ьstlendim, Milano'da birinci kemancэlэk yaptэm. Orkestra юefliрi yaptэрэm iзin de bu bestecilerin eserlerini de sэk sэk yцnetiyorum. Юeflik цyle "Црrendim bitti tamam ben юef oldum" diyebileceрiniz bir alan deрil. Ben bunlardan olmadэm зьnkь baю kemancэ ve solist olarak bir hayli gцrevde bulundum, maalesef uzun seneler цnce sol elimde yaюadэрэm bir saрlэk sorunundan dolayэ kemanэ зalamaz hale geldim ve bэrakmak zorunda kaldэm. Verdiрim konserler dэюэnda yazэ yazmayэ da зok seviyorum. Ben de зocukluk aklэyla bakkaldan en цnemli alacaрэmэ юeyi bilerek unutuyordum, sonra tekrar bakkala gцnderiliyordum ve yolda geri kalan юeyleri sцylьyordum. Mьziksiz bir yaюam dьюьnemiyorum. "Hani юarkэ"" diye sordum. BABAMA MЭNNETTARIMЗocukluрunuzda mьziрe olan ilginiz nasэldэ"Эlkokulu Biga'nэn Dimetoka kцyьnde okudum. ЬLKE SORUNLARIYLA ЭLGЭLENMEK HERKESЭN GЦREVЭ65 yэlэ geride bэraktэnэz mьzikal yolculuрunuzda. Bir gьn gelip ellerimizi kontrol ettiler. Bu orkestrayэ 20 yэl yцnettim. Bunlarэ yaparken motivasyonunuz neydi"Yьksek okulu Almanya'da bitirdim. Ama mesafe kэsaydэ ve en sevdiрim юarkэlarэ sцyleyemeden eve dцnьyordum. HER ЗOCUK BЭR ENSTRЬMAN ЦРRENMELЭMьzik iyileюtirir sцzьne katэlэyor musunuz" Siz hangi mьzisyenleri ve mьzik tarzlarэnэ seviyorsunuz"Evet katэlэyorum зьnkь mьzik insanэn ruhunu okюayan ve zenginleюtiren bir юey. Borusan bunlardan biridir. Evde yaюlэ bir anneanne vardэ, Ayюe Nine. Dьюьnьn 50 sene keman зalmэюsэnэz, kemanэ o kadar зok seviyorsunuz ama bir gьn зalamaz hale geliyorsunuz. Mьziрin diрer dallarэna negatif bir aзэdan bakmam. 5 yэl yцnettim ve 4 tane de tanэnmэю sanatзэlarэmэzэn solist olarak katэldэрэ CD зэkardэm. . Elbette зok bьyьk ьzьntь yaюadэm. Bu nedenle her aileye tavsiye ediyorum зocuklarэna bir enstrьman зalmayэ црretmelerini. Tьrk bestecilerimizden de Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin ve Cemal Reюit Rey benim iзin зok цnemliler. Kьзьkken sesim gьzeldi, юarkэ sцylerdim. Hiз unutmuyorum babam da onlara "Ben Cumhuriyet hafэzэyэm, siz anlamazsэnэz, iюime karэюmayэn" diye cevap vermiю. Bu orkestrada 23 ьlkeden sanatзэlar yer alэyordu. Зok юaюэrmэюtэm, meрer baюarэlэymэюэm kemanda ve piyanoda. Babamэn beni bu okula gцndereceрini duyanlar babama "Yahu sen hafэzsэn, oрlunu nasэl юarkэcэ okuluna gцnderirsin"" demiюler. Зьnkь Hollanda'da зok iyi durumdaydэm. Ertesi gьn Vatan, TAN ve Cumhuriyet gazetelerinde resmimi basmэюlardэ. Japonya'dan Eski Sovyetler Birliрi Cumhuriyetlerine, Avrupa'dan Amerika'ya kadar dьnyanэn dцrt bir yanэnda solist ve baю kemancэ olarak konserler vermiю, orkestralar yцnetmiю usta bir isim Prof. Dr. Юefliрin de ayrэ gьзlьkleri var fakat bazэ kimseler bir enstrьmanэ hakkэyla solist olacak nitelikte beceremediрi iзin genelde юefliрe dцnьyor. Bu orkestra ile de birзok konser verdik, ьniversitenin kutlama tцrenlerinde зaldэk fakat araya pandemi girdi ve birзok юey aksadэ. Babam beni okula bэraktэ ve gitti. Цnce baю kemancэ ve solist olarak yetiюtiriyor kendini, ardэndan da orkestra юefliрine yцneliyor. Bana gцsterip "Bak sana gцre юarkэcэ okulu varmэю" dedi. Babam kцyьn hafэzэydэ, ben hafэz oрluyum. Almanya'da Bodensee Senfoni Orkestrasэ'nэ baюkemancэlэрэnэ yaptэm. Enstrьman црrenmek зaba ister. Saim Akзэl. Koskoca bir toplumun bцyle bir boюluрu nasэl olabilir diye dьюьndьm ve orkestralar kurmaya baюladэm. Цrneрin Зaykovski benim vazgeзemeyeceрim bir bestecidir. Зьnkь o zaman kendilerini tatmin, dinleyicilerini de memnun ederler. Okul Эstanbul'daydэ. Юeflik ve hocalэрa yцnelerek bu durumu yenmeyi baюardэm. Baюэmdan kaynar sular dцkьldь o an. Konservatuvardan 9 sene sonra mezun oldum. Kцln Devlet Yьksek Mьzik Okulu'nda eрitimimi tamamladэm. Ьnь ve katэlэmcэlarэ Karadeniz dэюэna da yayэlэnca Nihat Bey'e "Bunun adэ Tekfen Filarmoni Orkestrasэ" olsun dedim. Orada doрdum. Bu dцnemlerde oda orkestralarэyla da зok зalэюtэm ve bir hayli turneler yaptэk. Bunlardan en цnemlisi Haliз Ьniversitesi'nde kurduрum oda orkestrasэdэr. Bakэn mьziрin зeюitleri olabilir. Hatta sahneye de davet edip bir parзayэ yцnetmemi istediler ben de Nihavend Longa'yэ yцnettim. Bana "Sen kemana" dediler. Эntihara kadar gidebilirdim. Эstanbul Belediye Konservatuvarэ yatэlэ kэsmэnэ kazandэm. . Ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi seviyorum ve deрerli buluyorum. O zaman Borusan Oda Orkestrasэ olarak kurdum. Ben de tutturdum юarkэcэ olacaрэm diye. . Bunlarsэz yapamam. Эnюallah dьzelir. Tьrkiye'ye dцnьюьmьn цnemli olaylarэndan bir tanesi de bu цzel orkestralarэ kurmuю olmam diye dьюьnьyorum. Geldiрi noktada yetiюtirdiрi yьzlerce sanat црrencisi, verdiрi yьzlerce konserin derin hazzэ ve bu alana sunduрu katkэlarэn tarifsiz gururunu yaюэyor. 19 Mayэs Genзlik Orkestrasэ'nэ, Niюantaюэ Ьniversitesi Orkestrasэ'nэ ve Mьlkiyeliler Birliрi Topluluрu'nu da yine ben kurdum. Babama зok minnettarэm mekвnэ cennet olsun, onun sayesinde buralara geldim. Bunlarэ mьziksiz dьюьnebiliyor musunuz" Mьzik insanэn vazgeзemeyeceрi, doрasэnda olan ve tabiatta bulunan bir olay. Црrenmenin sonu yok, ayrэca bir senfoniyi yцnetirken duyulan haz da зok bambaюka bir юey. Japonya'dan Avrupa'ya kadar birзok konserler verdik. Bu nedenle mьzisyen olduрuma юьkrediyorum. Kitap ve gazete okumayэ da. Burasэ klasik mьzik okulu" dedi. Ancak bageti alэp eline sahneye зэkmakla olmuyor юeflik. Hafэz babasэnэn gazetede gцrdьрь konservatuvar okulu ilanэyla baюlayan mьzik yolculuрunda 65 yэlэ geride bэraktэ. . SAVAЮLAR ЭNSANLIРA HЭЗ YAKIЮMIYORNasэlsэnэz, юu ara hayata ve gьndeme dair neler dьюьnьyorsunuz"Yaюamaya devam ediyorum ama dьnyanэn юu an iзinde bulunduрu durum elbette hoю deрil. Yetiюtirdiрim црrenciler bugьn dьnyanэn dцrt kэtasэnda. Beni onun yanэna verdiler. Bunun son bulmasэnэ istiyorum. Biz de sanatзэlar olarak bundan зok etkileniyoruz ama elimizden bir юey gelmiyor. . Эstanbul, Romanya ve Kiev'de Зaykovski Mьzik Akademisi'nde eрitimler aldэm. Tiyatroda, operada, sinemada. Radyo yeni зэkmэюtэ o zaman, biz de almэюtэk, юarkэlar dinleyip ezberliyordum. Ama o zaman Karadeniz Oda Orkestrasэ olarak kuruldu. Bazэ yazэlarэm da gazetelerde yayэnlandэ. Bu plak o yэl Hollanda'da en зok satэlan plak oldu. Mutluluktan uзuyordum, Ahmet Ьstьn gibi biri olacaрэm diye dьюьnьyordum. O rahatsэz oluyordu. Fakat ben tekrar dilekзe verdim ve kesin olarak yurda dцndьm. Bьtьn tьrlere saygэm var. Эki sene sonra bir iю insanэ okula bir keman hediye etti, "Bunu sizin takdir edeceрiniz bir црrenciye hediye olarak verin" diye. Elinizdeki sorunun ardэndan yэllarca зaldэрэnэz kemanэ bэraktэnэz. Biz de kendisiyle hocasэ olduрu Haliз Ьniversitesi'nde bir araya gelerek keyifli bir sцyleюi gerзekleюtirdik. Beю yэlэn sonunda da Tekfen Filarmoni Orkestrasэ'nэ kurdum. Kesin dцnью kararэ aldэm fakat o yэl bir de Hollanda'da 13 parзadan oluюan bir 'long play' plak зэkardэm. Dьюьnmeyi, felsefeyi ve edebiyatэ зok seviyorum. Mьziрe ve hayatэna dair konuюtuk. Цrneрin bakkala giderken. Buna цncьlьk etmekten kэvanз duyuyorum. . Эnsanlar bu yьzyэlda neden hвlв birbirlerini цldьrьyor anlamak gerзekten gьз. Hatta orkestradan ayrэlma dilekзemi verdiрim zaman orkestranэn genel mьdьrь dilekзemi yэrttэ, "Юaka yapэyorsun" dedi. Kэsa bir sьre цnce Nihat Bey'in цlьm yэldцnьmьnden цtьrь onun hatэrasэna verilen konsere davet edildim, seyirciler arasэndaydэm. Ьlkenin problemleri ve sorunlarэndan uzak kalmamayэ tercih ediyorum. Bu alanda sanatзэ yetiюtiren bir eрitimci aynэ zamanda. Bu nedenle ne зalarlarsa зalsэnlar, hangi tьr mьzik yaparlarsa yapsэnlar; onda ileriye gitmeye ve baюarэlэ olmaya odaklanmalэlar. . MЬZЭK YAЮAMIN TA KENDЭSЭMьzik sizin iзin ne demek"Mьzik bana gцre yaюamэn ta kendisi. Onlarla iftihar ediyorum. Siz bir mьzik aleti зalmayэ parayla satэn alamazsэnэz. Babamэn bu tutumu sayesinde konservatuvar sэnavэna gцtьrdьler beni. Okul da beni layэk gцrdь, tцren yapэlmэюtэ. Onlara ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi dinlemelerini, anlamaya ve црrenmeye зalэюmalarэnэ tavsiye ederim. 1981 yэlэnda Hollanda'da baю kemancэ iken yurda dцnmeye karar verdim. HER ЮEYЭ BIRAKIP YURDA DЦNMEYЭ TERCЭH ETTЭMBorusan ve Tekfen gibi orkestralarэ, birзok ьniversitede de зeюitli mьzik topluluklarэ kurdunuz. Зьnkь herkesin gцrevidir ьlke sorunlarэyla ilgilenmek. MAALESEF KEMANI BIRAKMAK ZORUNDA KALDIMOrkestra yцnetmek, mьzik yapmak, sahnede olmak size kendinizi nasэl hissettiriyor"Эcracэlэk baюka bir юey, юeflik baюka bir юey. Dцndьkten sonra Tьrkiye'de oda ve цzel orkestralarэn olmadэрэnэ fark ettim. Ben Barok, klasik ve romantik mьziрi severim. Elimden geldiрi kadar da icra etmeye зalэюэyorum. Ekrem Zeki Ьn, keman црretmeniydi okulda. Babama mektup yazdэm, gelin beni alэn, burasэ yanlэю okul diye. Bir usta olarak genз sanatзэlara neler sцylemek istersiniz"Mutlaka bir enstrьman зalmalэlar. Beni зok etkiledi. . Bence her kьзьk зocuk mьzikle ilgilenmeli, en az bir enstrьman црrenmeli. "Ne юarkэsэ" diye sordu Ekrem Hoca, "Burada юarkэ falan yok. Ьniversitelerde de orkestralar kurdum. O da kabul etti. Зьnkь dikkat ederseniz her юeyde mьzik vardэr. Babam bir gьn gazetede konservatuvar ilanэnэ gцrmью. Kendi sahasэnda baюarэlэ olmuю herkesi takdir ederim. O an neler dьюьndьnьz"Kemanэ зalamaz hale geldiрimde tabii зok ьzьldьm, kahroldum. 20 binden fazla kiюi цldь ve bunlarэn da bьyьk bir kэsmэ kadэnlar ve зocuklar. Bu ьzьntьmь hocalэрa kendimi vererek ve юeflik yaparak unutmaya зalэюtэm. Юimdi de Эsrail-Filistin. .